Ναι, τα λεφτά σε βοηθάνε να σου αρέσει η ζωή σου, αλλά το πόσο την απολαμβάνεις εξαρτάται από το πώς τα βγάζεις και πώς τα ξοδεύεις.
Τελικά, αν θέλεις να βασίσεις την οικονομική σου ζωή γύρω από τη μεγιστοποίηση της ευτυχίας σου, το πράγμα γίνεται πιο περίπλοκο και το ερώτημα του πόσα πρέπει να βγάζεις δεν μπορεί να απαντηθεί μόνο με έναν αριθμό. Πρόσφατες μελέτες σχετικά με το πώς τα λεφτά επηρεάζουν την ευτυχία, έχουν δείξει ότι εξαρτάται πολύ από το πώς βγάζεις αυτά τα λεφτά, πόσα χρειάζεσαι για τις βασικές σου ανάγκες και πώς τα ξοδεύεις.
Για τη γνωστή μελέτη των βραβευμένων με Νόμπελ οικονομολόγων του Πανεπιστημίου Πρίνστον, Daniel Kahneman και Angus Deaton, ερευνητές της Gallup ζήτησαν τηλεφωνικά από 450.000 άτομα να μιλήσουν για δύο πράγματα: τα συναισθήματα που είχαν την προηγούμενη μέρα και για μια γενική εκτίμηση της ζωής τους. Σχετικά με το πρώτο, οι ερευνητές ρώτησαν αν είχαν θετικά συναισθήματα χαράς, απόλαυσης, συχνά χαμόγελα ή γέλια, καθώς και αρνητικά συναισθήματα ανησυχίας, θλίψης, άγχους και θυμού. «Η συναισθηματική ευημερία αναφέρεται στη συναισθηματική ποιότητα της καθημερινής ζωής του ατόμου – τη συχνότητα και την ένταση εμπειριών χαράς, άγχους, θλίψης, θυμού και τρυφερότητας, που κάνουν τη ζωή κάποιου ευχάριστη ή δυσάρεστη», έγραψαν οι ερευνητές.
Οι συγγραφείς μέτρησαν την ικανοποίηση χρησιμοποιώντας κάτι που ονομάζεται «Cantril’s Self-Anchoring Scale», ζητώντας από τους ανθρώπους να βαθμολογήσουν τη ζωή τους σε μια κλίμακα όπου το «0» είναι η χειρότερη δυνατή ζωή για σένα και το «δέκα» η καλύτερη δυνατή ζωή. Με αυτό το σύστημα, το πώς αξιολογείς τη ζωή σου ανεβαίνει διαρκώς όσο περισσότερα λεφτά έχεις και δεν έχει σημείο καμπής.
«Συμπεραίνουμε ότι το υψηλό εισόδημα οδηγεί στην ικανοποίηση, αλλά όχι στην ευτυχία», έγραψαν οι συγγραφείς της μελέτης «και ότι το χαμηλό εισόδημα σχετίζεται και με τη χαμηλή εκτίμηση της ζωής και με τη χαμηλή συναισθηματική ευημερία».
Καινούργιες έρευνες θολώνουν τα νερά
Οι Betsey Stevenson και Justin Wolfers (ένα ζευγάρι οικονομολόγων γνωστό για τη μελέτη των συναισθημάτων του χρήματος, που πολύ πιασάρικα ονόμασαν «lovenomics») κατέληξαν σε ένα παρόμοιο συμπέρασμα ως προς το ότι τα περισσότερα χρήματα αυξάνουν το πόσο ικανοποιημένος είναι κάποιος με τη ζωή του, σε μια μελέτη του 2013 που δημοσιεύτηκε στο Brookings Papers on Economic Activity. Η έρευνα έδειξε άνοδο της ικανοποίησης σε διάφορες χώρες του κόσμου, καθώς το ΑΕΠ (χοντρικά, η αξία της οικονομίας μιας χώρα) ανέβαινε. Αλλά εκεί που καταλήγουν σε διαφορετικό συμπέρασμα, είναι στο αν υπάρχει ένα συγκεκριμένο ποσό που είναι απαραίτητο, για να ευημερεί κανείς.
«Ενώ η ιδέα ότι υπάρχει κάποιο σημαντικό επίπεδο εισοδήματος πέρα από το οποίο το εισόδημα δεν έχει επίδραση πλέον στην ευτυχία, είναι ελκυστική, δεν συμφωνεί με τα δεδομένα», έγραψαν στην περίληψη των δεδομένων σχετικά με την ικανοποίηση και την ευτυχία σε 131 χώρες. «Όπως έχουμε δείξει, δεν υπάρχουν δεδομένα για την ευημερία που στηρίζουν αυτόν τον συνήθη ισχυρισμό».
Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο περίπλοκα, καθώς σύμφωνα με μια μελέτη του 2018 στο Nature Human Behavior οι άνθρωποι χρειάζονται ακόμη περισσότερα λεφτά, για να νιώθουν ικανοποιημένοι με τη ζωή τους, αλλά λιγότερα, για να νιώθουν καλύτερα σε καθημερινή βάση.
Αλλά αφού οι άνθρωποι βγάλουν αρκετά, πόσα περισσότερα θα πρέπει να προσπαθήσουν να βγάλουν; Το πόσα λεφτά χρειάζεσαι για να νιώσεις καλά για την οικονομική ζωή σου, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το δικό σου κόστος ζωής με βάση τα καθημερινά σου έξοδα και τους αποταμιευτικούς σου στόχους. «Νομίζω πως αυτό είναι το σημαντικό ερώτημα που πρέπει να κάνεις: με τι εισόδημα, σε σχέση με το πώς θες να ζεις, βρίσκεσαι στο σημείο όπου μπορείς να κάνεις οικονομίες, για να φτιάξεις ένα σπίτι και να έχεις λεφτά στην άκρη για μια έκτακτη ανάγκη. Ποιος είναι αυτός ο αριθμός;», λέει ο Dan Witters, διευθυντής ερευνών του Gallup-Sharecare Well-Being Index.
«Οι περισσότεροι θα προβλέψουν ένα μεγαλύτερο ποσό απ’ όσο χρειάζονται, για να είναι κατά πολύ πιο ευτυχείς», λέει ο Grant Donnelly, αναπληρωτής καθηγητής μάρκετινγκ στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο και εκ των συγγραφέων της μελέτης του 2018 στο Personality and Social Psychology Bulletin, που εξέταζε την επίδραση του πλούτου σε 4.000 εκατομμυριούχους. «Οι εκατομμυριούχοι προβλέπουν ότι το εισόδημά τους θα πρέπει να είναι περίπου διπλάσιο από αυτό που έχουν. Άνθρωποι που βγάζουν λιγότερα αισθάνονται το ίδιο».
Το πώς βγάζεις και το πώς ξοδεύεις τα λεφτά σου μπορεί επίσης να επηρεάσει την ευτυχία σου
Πέρα από το πόσα λεφτά βγάζεις, έχει σημασία το πώς τα βγάζεις. «Φαίνεται να έχει σημασία αν κερδίζεις τα λεφτά σου», λέει ο Donnelly. Στους εκατομμυριούχους που μελέτησε, οι οποίοι είχαν τα λεφτά τους από κληρονομιές και πλούσιους γάμους, «δεν ενισχύεται η ευημερία ή η ευτυχία στον ίδιο βαθμό, όπως αν τα κέρδιζαν. Έχει μεγάλη σημασία να κερδίζεις τα χρήματά σου». Επίσης, σημαντικό είναι το πώς ξοδεύεις τα λεφτά σου.
«Αν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα λεφτά για υλικά αγαθά, αυτό πιθανότατα φέρνει λιγότερη ευτυχία, απ’ ότι το να τα ξοδεύουν για εμπειρίες, πράγματα που τους φέρνουν πιο κοντά στους άλλους και υπηρεσίες με τις οποίες κερδίζουν χρόνο», λέει ο Donnelly. Αυτό ανακάλυψαν οι ερευνητές του Χάρβαρντ Elizabeth Dunn και Michael Norton στο βιβλίο του 2014, Happy Money.
Φυσικά, τα λεφτά δεν είναι το μόνο στοιχείο. «Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι οι ζωές τους θα μεταμορφωθούν ριζικά αν γίνουν πιο πλούσιοι και νομίζω ότι στην πραγματικότητα, ο πλούτος όντως υπόσχεται την απόκτηση περισσότερων υλικών αγαθών και άλλων αντικειμένων που μπορούν να βοηθήσουν να φτιάξουν την ποθητή τους ταυτότητα, αλλά δεν νομίζω ότι στην πορεία θα νιώσουν όντως ολοκληρωμένοι», συμπλήρωσε ο Donnelly.
Όταν η Gallup ρώτησε ανθρώπους για το πώς ένιωθαν για το επίπεδο ζωής τους, μίλησαν για τη σημασία του να τους αρέσει ό,τι κάνουν κάθε μέρα, να έχουν έναν ρόλο που να τους ταιριάζει, να χρησιμοποιούν τις δυνάμεις τους και να τους φέρονται με σεβασμό «Υπάρχουν πολλές ψυχολογικές όψεις σ’ αυτό, που κινούνται πέρα από την ποσοτικοποίηση του εισοδήματος και που μπορούν πραγματικά να αλλάξουν την κατάσταση», λέει ο Witters.
«Πρόκειται για πράγματα που επηρεάζουν σημαντικά το πόσο νιώθει κάποιος εντάξει με το επίπεδο ζωής του, σε σχέση με τους άλλους. Πάντα είναι καλύτερα να σκέφτεσαι πιο ολιστικά, επειδή όλα αυτά τα στοιχεία της ευημερίας επηρεάζουν πολύ τους άλλους».
Με άλλα λόγια, οι απαντήσεις σου για την ευτυχία και τα λεφτά δεν θα βρεθούν με κομπιουτεράκι και φύλλο εργασιών, αλλά με το να κοιτάξεις καλά πώς ζεις και τι προσφέρουν τα λεφτά που βγάζεις στη ζωή σου.
πηγή: vice